Σημαντικό εύρημα από την περιοχή του χωριού Δόξα Διδυμοτείχου, το οποίο όμως ακόμα δεν έχει αξιοποιηθεί ή εκτεθεί. Πρόκειται για έναν κορμό μαρμάρινου αγάλματος γυναικείας μορφής σε φυσικό μέγεθος, η οποία είναι ενδεδυμένη με χιτώνα και ιμάτιο. Ο χιτώνας που φέρει είναι ποδήρης (μακρύς χιτώνας που φτάνει μέχρι κάτω στα πόδια) και ζωσμένος με ταινία που δένει με κόμπο κάτω από το στήθος της γυναίκας. Το ιμάτιο τυλίγεται στην πλάτη της και συγκρατείται μπροστά από το δεξί της χέρι, κάτω από τη μέση της. Χρονολογείται στον 1ο-2ο αι. μ.Χ. και φυλάσσεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Κομοτηνής.
Αντίγραφο του αγάλματος βρίσκεται στην Αρχαιολογική Έκθεση Βορείου Έβρου στο Σπήλαιο Τριγώνου.
Από το άγαλμα ελλείπει η κεφαλή και μέρη των άκρων, με αποτέλεσμα να μην έχει ακόμα προσδιοριστεί η μορφή που παρουσίαζε. Η κομψή και ταυτόχρονα σεμνή ενδυμασία της μορφής, αλλά και η στάση του σώματος, οδηγούν στην εικασία πως πρόκειται για θεότητα που λατρευόταν σε κάποιο ιερό της περιοχής, όπου ήταν τοποθετημένο μάλλον σε βάθρο.
Το άγαλμα βρέθηκε το 1989 στην τοποθεσία “Τσιαΐρια” περίπου 1 χλμ δυτικά της Δόξας και παραδόθηκε στην Εφορεία Κλασσικών Αρχαιοτήτων Θράκης. Στη συγκεκριμένη τοποθεσία, σύμφωνα και με την Αρχαιολογική Υπηρεσία, αλλά και από επιφανειακές έρευνες, υπήρχε οικισμός της ρωμαϊκής περιόδου, αλλά και παλαιότερος (Θρακικός). Στο χάρτη των αρχαιολογικών ευρημάτων της Θράκης, καταγράφεται ως θέση οικισμού ή πόλης της ρωμαϊκής εποχής. Ο εν λόγω οικισμός σύμφωνα με την παράδοση της περιοχής, εγκαταλείφθηκε από τους κατοίκους του την εποχή του μεσαίωνα λόγω της επιδημίας πανώλης (πανούκλας). Οι εναπομείναντες κάτοικοι μετοίκησαν ανατολικότερα κατά 1 χλμ όπου δημιούργησαν το νέο οικισμό που σήμερα υπάρχει το χωριό Δόξα Διδυμοτείχου.
Η εγγύτητα του αρχαίου οικισμού (τοποθεσία εύρεσης του αγάλματος) με τη θέση του ταφικού τύμβου Μ.Δοξιπάρας (2-3 χλμ), η χρονολόγηση του αγάλματος την ίδια ακριβώς εποχή με αυτήν του τύμβου, αλλά και ομοιότητες που παρουσιάζονται με τα εκεί ευρήματα δίνουν ισχυρούς λόγους ώστε να προσδιορίσουν οι ενταφιασμένοι του τύμβου, πως ήταν κάτοικοι του οικισμού της Δόξας.
Ο αρχαιολόγος Διαμαντής Τριαντάφυλλος που πραγματοποίησε την ανασκαφή στον τύμβο της Μ.Δοξιπάρας, αναφέρθηκε στον συσχετισμό του τύμβου με τον αρχαίο οικισμό και το άγαλμα από την περιοχή της Δόξας Διδυμοτείχου. Επίσης δήλωσε πως οι ενταφιασμένοι στον εν λόγω τύμβο (με άμαξες, άλογα, κλπ) ανήκαν στην ίδια επιφανή οικογένεια που προερχόταν από τον οικισμό (ή πόλη) της ίδια περιόδου που υπήρξε στην εν λόγω θέση της Δόξας. (Ημερίδα “Αρχαιολογικοί Θησαυροί του Βορείου Έβρου”, Διδυμότειχο 27/11/2016. Διοργάνωση: Δήμος Διδυμοτείχου και Ιστορικός και Πολιτιστικός Σύλλογος “ΚΑΣΤΡΟΠΟΛΙΤΕΣ-Γνώση και Δράση”)
Το ωραίο γυναικείο άγαλμα που βρέθηκε στη Δόξα Διδυμοτείχου, δεν έχει ακόμα προσδιοριστεί ούτε εκτεθεί στο Μουσείο όπου φυλάσσεται από το 1989 (!). Ευελπιστούμε σύντομα να επιστρέψει στον τόπο του και να προστεθεί στα εκθέματα του Βυζαντινού Μουσείου Διδυμοτείχου ή στον υπό κατασκευή μουσειακό χώρο του τύμβου της Μ.Δοξιπάρας. Ακόμα ελπίζουμε να αποτελέσει την αφορμή για εκτεταμένη αρχαιολογική έρευνα στην περιοχή της Δόξας, όπου ήδη έχει προσδιοριστεί η θέση οικισμού ή πόλης της ίδιας περιόδου με αυτή της σημαντικότατης Πλωτινόπολης του Διδυμοτείχου.
Έως ότου προσδιοριστεί η ταυτότητα της γυναικείας μορφής του αγάλματος της Δόξας και δεδομένης της υπόθεσης πως πρόκειται για θεότητα που τιμήθηκε από τους προγόνους μας, δεν μπορούμε να την αποκαλούμε αλλιώς παρά μόνο ως “Η ΚΥΡΙΑ ΤΗΣ ΔΟΞΑΣ”.
Επανερχόμαστε …
Κείμενο: Ευάγγελος Σ. Σοβαράς (Καστροπολίτης) εκ Δόξης Διδυμοτείχου ορμώμενος
