ΠΑΡΑΞΕΝΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΠΑΙΖΕΙ Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΕ ΕΝΑΝ ΤΟΠΟ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΙΣ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΕΣ, ΤΙΣ ΧΡΟΝΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥΣ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΜΗΝΕΣ. ΤΥΧΑΙΝΕΙ ΜΙΑ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΝΑ ΒΑΦΕΙ ΜΕ ΜΕΛΑΝΑ ΧΡΩΜΑΤΑ, ΑΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΣΥΜΒΟΥΝ ΑΣΧΗΜΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ, ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΕΣ, ΕΠΙΔΗΜΙΕΣ, ΚΑΤΑΠΑΤΗΣΕΙΣ, ΔΙΩΓΜΟΙ. ΑΝΤΙΘΕΤΩΣ ΑΝ ΣΕ ΕΝΑ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΤΟΥΝ ΣΥΜΒΑΝΤΑ ΘΑΥΜΑΣΤΑ, ΣΩΤΗΡΙΑ, ΧΑΡΜΟΣΥΝΑ, ΤΟΤΕ ΕΧΟΥΜΕ ΤΟ «ΛΑΜΠΡΟ» ΜΗΝΑ, ΤΗ «ΧΡΥΣΗ» ΠΕΡΙΟΔΟ.
Κείμενο: Ευάγγελος Σ. Σοβαράς (Καστροπολίτης)
Ένας τέτοιος καιρός για τη Θράκη μπορεί να χαρακτηριστεί ο Μάιος, ο μήνας της απελευθέρωσης και της ενσωμάτωσης στον εθνικό κορμό της μητέρας Ελλάδας. Διπλό το χαρμόσυνο νόημα αυτής της περιόδου για την περιοχή του Διδυμοτείχου, καθόσον αποτελεί την εποχή της Σωτηρίας και της Θεϊκής παρέμβασης!
ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ ΜΕΤΑ 559 ΧΡΟΝΙΑ!
Ο Μάιος του 1920 βρίσκει τις πόλεις τις Θράκης να αναμένουν η μία μετά την άλλη την απελευθερωτική είσοδο του Ελληνικού Στρατού και τον τερματισμό της σκλαβιάς, αιώνων. Στις 14 Μαΐου προωθούνται Σχηματισμοί και καταλαμβάνουν την Κομοτηνή και την Αλεξανδρούπολη και όπως αναφέρει τηλεγράφημα των ημερών εκείνων:
«Μετά την κατάληψιν του Δεδέαγατς (Αλεξανδρούπολη), ισχυρά τμήματα ήρχισαν προχωρούντα προς βορράν προς κατάληψιν του Φερετζίκ (Φέρρες), του Σουφλίου, του Διδυμοτείχου και άλλων σημείων …».
Ταυτόχρονα η ΙΧ Μεραρχία μεταφέρει τμήματά της σιδηροδρομικώς στο Πύθιο (τότε Κουλελί Μπουργκάζ). Η Μεραρχία αναπτύσσει τα τμήματά της και παίρνει σε σύντομο χρονικό διάστημα, υπό τον έλεγχό της την περιοχή του Βορείου Έβρου από το Πύθιο μέχρι το Καραγάτς.
Ο Στρατός δεν εισέρχεται στην πόλη αλλά στρατοπεδεύει πέριξ αυτής, μέχρι να ολοκληρωθούν οι μετακινήσεις και των υπολοίπων τμημάτων. Την 19η Μαΐου αποφασίζεται η αποστολή του πρώτου στρατιωτικού αγήματος μέσα στο Διδυμότειχο. Επικεφαλής του ορίζεται ο Διδυμοτειχίτης αξιωματικός Νεστορίδης Ευάγγελος. Έτσι μετά από 559 χρόνια η πάλαι ποτέ ακμάζουσα Ρωμαίικη Καστροπολιτεία, απελευθερώνεται συμβολικά από ένα άξιο τέκνο της.
22 Μαΐου 1920: πανηγυρική δοξολογία για την απελευθέρωση
Στις 22 Μαΐου 1920, μετά από ενθουσιώδη υποδοχή του λαού της περιοχής, τελέστηκε πανηγυρική δοξολογία για την απελευθέρωση, στην τοποθεσία του λόφου της Αγίας Φωτεινής, όπου παρέστησαν οι αρχές, ο κλήρος, ο στρατός και πλήθος κόσμου.
Η επίσημη είσοδος των στρατευμάτων στην πόλη που σήμανε και την ολοκλήρωση της κατάληψης, πραγματοποιήθηκε την 25η Μαΐου 1920, οπότε έκλεισε η περίοδος 559 ετών σκλαβιάς (1361-1920).
ΤΟ ΠΑΝΗΓΥΡΙ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟΥ (ΚΑΛΕ ΠΑΝΑΪΡ)
Ξετυλίγοντας το κουβάρι της ιστορίας, πριν από οκτώ αιώνες και πλέον, την ίδια εποχή, συναντάμε το Κάστρο να διατρέχει έναν πολύ σημαντικό κίνδυνο!
Ο Ερρίκος της Φλάνδρας
Βρίσκεται σε κατάσταση πολιορκίας από τους Σταυροφόρους. Το Μάιο / Ιούνιο του 1205 τα στρατεύματα των Λατίνων με επικεφαλής τον Ερρίκο της Φλάνδρας (μετέπειτα Λατίνος αυτοκράτορας της Κωνσταντινούπολης) έχοντας λεηλατήσει την ευρύτερη περιοχή της Θράκης, επιχειρούν να καταλάβουν το κραταιό φρούριο του Διδυμοτείχου. Εντός του έχουν προστρέξει οι κάτοικοι της πόλης και της γύρω περιοχής, αρνούμενοι παράδοσης και υποταγής.
Οι επιτιθέμενοι έχοντας στρατοπεδεύσει εγγύς του φρουρίου, δίπλα στον Έβρο και στην ξεραμένη κοίτη του χείμαρρου Ερυθροποτάμου, δεν δίνουν πολλά περιθώρια στους αμυνόμενους, αποκλεισμένους εντός των τειχών.
Από τη μια πλευρά, οι σιδερόφρακτοι ιππότες – «επαγγελματίες του πολέμου», με καταπέλτες και πολιορκητικές μηχανές. Από την πάνω πλευρά των τειχών, την άμυνα της φρουράς του Κάστρου ενισχύουν αγρότες, αγγειοπλάστες, σιδεράδες, λιθοξόοι, γυναίκες νοικοκυρές, μάνες και παιδιά.
Πολυήμερος ο αποκλεισμός, συνεχείς οι επιθέσεις, καταστροφές στα τείχη και στις οικίες, τραυματισμοί και απώλειες. Οι ελλείψεις τροφής και νερού προσθέτουν την πείνα και τη δίψα στα δεινά που υπομένουν οι «Ελεύθεροι Πολιορκημένοι» Καστροπολίτες.
Παραμονή της Πεντηκοστής προσέρχονται στη Μονή του Χριστού Παντοκράτορος εντός του Κάστρου και προσεύχονται για τη σωτηρία τους. Έχοντας φτάσει στο έσχατο σημείο αντοχής, αποφασίζουν να τολμήσουν ηρωική έξοδο την επομένη. Παίρνουν στα χέρια τους τις ιερές εικόνες και τελούν λιτανεία πάνω στις πολεμίστρες. Ηλιόλουστη καλοκαιρινή ημέρα, δεν δίνει κανένα σημάδι για το τι πρόκειται να ακολουθήσει.
Ο Νικήτας Χωνιάτης καταγράφει τη συνέχεια του γεγονότος όπως παρακάτω:
«Επί τω παροξυσμώ τούτω των Λατίνων έδυ ο ήλιος, και πληρούται νεφών ο αήρ, και ραγδαίας βροχής θεόθεν αφορισθείσης εν τοις ανόπιν του Διδυμοτείχου μέρεσιν ο τω φρουρίω παραρρέων Έβρος διευρυνθείς υετώ και μέγας εκ μικρού του τότε φανείς τας πεδιάδας εξυδατοί, και τω στρατοπέδω των Λατίνων εξαπιναίως επικλυσθείς όπλα παρασύρει και μηχανάς, ίππους απάγει πολεμιστάς, άνδρας διανηχομένους τον Αχέροντα δείκνυσιν.»
Έτσι λοιπόν, ξαφνικά και με θαυμαστό τρόπο, ξέσπασε το βράδυ κατακλυσμιαία βροχόπτωση, η οποία προκάλεσε πλημμύρα των περιρρεόντων ποταμών και της τάφρου πέριξ του τείχους. Αποτέλεσμα της απότομης και έντονης νεροποντής ήταν να πέσουν οι πολιορκητές από τα τείχη, πολλοί να πνιγούν ή να παρασυρθούν από τα ορμητικά νερά, να καταστραφούν οι πολιορκητικές μηχανές, καθώς και το στρατόπεδο των Λατίνων. Τότε οι εντός των τειχών έως τότε αμυνόμενοι, επιτέθηκαν κατά των Σταυροφόρων και τους καταδίωξαν. Όσοι διασώθηκαν εγκατέλειψαν την προσπάθεια κατάληψης του Κάστρου και έφυγαν πανικόβλητοι.
Η θαυματουργή εικόνα του Σωτήρος Χρίστου στον ομώνυμο ναό του Κάστρου Διδυμοτείχου
Ο θρύλος ερχόμενος να προστεθεί στην ιστορία, αναφέρει πως οι εντός των τειχών της Καστροπολιτείας έγιναν μάρτυρες οράματος λευκοντυμένου άνδρα με φραγγέλιο, να μαστιγώνει τους επίδοξους κατακτητές.
Πιθανότατα λοιπόν, από το θαυμαστό αυτό γεγονός της θεϊκής παρέμβασης στη σωτηρία της πόλης και των πολιορκημένων, αποδόθηκε και το επίθετο του «Σωτήρος» στο Χριστό του Κάστρου. Στη θέση του καθαγιασμένου χώρου της παλαιάς Μονής, ορθώθηκε το 19οαιώνα ο ομώνυμος Ιερός Ναός του Σωτήρος Χριστού.
Σε ανάμνηση του σωτήριου γεγονότος, τελούνται κάθε χρόνο εκδηλώσεις λατρείας. Προσκυνητές προσέρχονται από όλη την περιοχή του Έβρου και όχι μόνο. Αρκετοί διανυκτερεύουν την παραμονή στο ναό. Ανήμερα της Πεντηκοστής, αμέσως μετά την πανηγυρική Θεία Λειτουργία, τελείται ο «Εσπερινός της Γονυκλισίας» και οι παριστάμενοι προσεύχονται γονατίζοντας πάνω σε καρυδόφυλλα. Ακολουθεί λιτανεία των ιερών εικόνων πάνω στο Κάστρο. Ακολουθεί πανηγύρι πάνω στο λόφο «Καλέ» όπου υψώνεται το Κάστρο, το γνωστό «Καλέ Παναΐρ».
Δύο γεγονότα τόσο σημαντικά στην ιστορική πορεία της περιοχής, που μπορεί να τα χωρίζουν αιώνες, τα συνδέει όμως η ίδια εποχή, η οποία κάθε άλλο από τυχαία μπορεί να χαρακτηρισθεί.
Με την άνθηση της φύσης και τον ερχομό του θέρους, ξυπνούν χαρμόσυνα συναισθήματα, πίστης, ελπίδας και ευλογίας.
Είναι ο Καιρός της Ελευθερίας, της Σωτηρίας και της Θεϊκής παρέμβασης. Ας τον χαρούμε!
Μάιος 2015
