ΤΟ ΔΙΔΥΜΟΤΕΙΧΟ ΓΙΟΡΤΑΖΕΙ ΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΤΟΥ
Το Διδυμότειχο είχε σηκωθεί στο πόδι από την προηγούμενη μέρα, 14η Μαΐου 1920. Η πόλη, “από πρωίας ευρίσκετο εν συναγερμώ δια να υποδεχθή τους ελευθερωτάς της”, είχε σημαιοστολιστεί και οι κάτοικοί της πανηγύριζαν με έξαλλο ενθουσιασμό. Σπίτια και καταστήματα εκτός από ελληνικές σημαίες, είχαν στολιστεί και με λουλούδια. Ετοίμασαν μεγάλη υποδοχή στον απελευθερωτικό Στρατό.
Η πόλη “έπλεε στα κυανόλευκα”.
Μέσα στις προετοιμασίες περιλαμβάνονταν και μεγάλο γεύμα για τους φαντάρους.
Όλος ο κόσμος συνωστίζονταν στην είσοδο της πόλης, στις 15 Μαΐου 1920, όπου είχε στηθεί μεγάλη αψίδα υποδοχής του ελευθερωτή Υποστράτηγου Κωνσταντίνου Μαζαράκη, η οποία έγραφε:
«ΚΑΛΩΣ ΜΑΣ ΗΛΘΕΣ ΕΝΔΟΞΕ ΣΤΡΑΤΗΓΕ».
Χιλιάδες κόσμου από την πόλη και τα γύρω χωριά, φορώντας τα γιορτινά τους ρούχα, οι αστοί και τις θρακικές φορεσιές τους, οι χωρικοί, περίμεναν με αγωνία να δούνε το Στρατηγό.
Νέοι και νέες, γριές και γέροι, ευσταλείς πρόσκοποι, πειθαρχημένοι μαθητές και εμπειροπόλεμοι στρατιώτες παραταγμένοι, ήταν όλοι εκεί με ελληνικές σημαίες. Η όλη όψη της πόλης παρείχε την εικόνα μιας Βυζαντινής μεγαλοπρέπειας.
Ήταν 4:10 μμ της 15ης Μαΐου 1920, όταν φάνηκε ο Διοικητής της Μεραρχίας Ξάνθης, Υποστράτηγος Μαζαράκης Κωνσταντίνος με την ακολουθία του. Προπορεύονταν ένας έφιππος σαλπιγκτής, που σάλπιζε. Η Μεραρχία μετά από θριαμβευτική προέλαση «εισήλθε πλήρης ενθουσιασμού εις την ωραίαν πόλιν».
Κι εδώ επαναλήφθηκε το θέαμα, Έλληνες, Τούρκοι, Αρμένιοι και Εβραίοι κάτοικοι, να κλαίνε από τον ενθουσιασμό, υποδεχόμενοι με ανακούφιση τον Ελληνικό Στρατό.
Μπορούμε να υπολογίσουμε ότι η άφιξη του Στρατηγού και του Επιτελείου του έγινε μέσω του σιδηροδρόμου από το άρτι απελευθερωθέν Δεδέαγάτς (ση. Αλεξανδρούπολη), στο σιδηροδρομικό σταθμό του Διδυμοτείχου. Από εκεί μετακινήθηκε στο κέντρο της πόλης με αυτοκίνητο, όπου ίππευσε το άλογό του και ανήλθε στο Κάστρο του Διδυμοτείχου έφιππος!
Οι στρατιώτες καίτοι κουρασμένοι από τις μακρές πορείες, παρατάχθηκαν αμέσως κατά μήκος του μεγάλου δρόμου για να υποδεχθούν τον Υποστράτηγο Μαζαράκη, ο οποίος με το Επιτελείο του μετέβη στη Μητρόπολη.
«Το θέαμα ήτο πραγματικώς συγκινητικόν. Γυναίκες, παιδιά, νέοι, γέροντες, εχειροκρότουν, εζητωκραύγαζαν, έρριπτον άνθη και ρύζι, εγέλων και έκλαιον μαζή, δεν ήξευραν με μίαν λέξιν πώς να εκφράσουν τον ενθουσιασμόν των».
Οι άνδρες κουνούσαν τα καπέλα τους. Ουρανομήκεις ήταν οι κραυγές ενθουσιασμού του πλήθους.
Όλοι ήταν δακρυσμένοι.
Όλοι είχαν συγκινηθεί.
Όταν επιτέλους το πλήθος ησύχασε, μπόρεσε να ακουσθεί ο Δήμαρχος Διδυμοτείχου Εμμανουήλ Παναγιώτου. Με φωνή που έτρεμε από συγκίνηση ευχήθηκε το «ευ παρέστη» στον Μαζαράκη και με λιτά λόγια εξιστόρησε τους ιερούς αγώνες της φυλής, ευγνωμονώντας τον Στρατό, τον σωτήρα του Ελληνισμού, όπως είπε.
Ο Υποστράτηγος Κωνσταντίνος Μαζαράκης εμφανώς χαρούμενος, ευχαρίστησε, τονίζοντας ότι η απελευθέρωση οφείλεται και στους Θράκες συμπολεμιστές του, στην ζωτικότητα της φυλής μας και στην εμπιστοσύνη των συμμάχων μας.
«Σύμπασα η Ευρώπη – είπε- φίλοι και εχθροί, ατενίζουσι την Ελλάδα και παρακολουθούσι το έργον της, το εκπολιτιστικόν». Συνέστησε αδελφική συμβίωση, προσθέτοντας ότι η Ελλάδα είναι απολύτως κράτος δικαίου, πολιτισμένο, στο οποίο ζουν υπό καθεστώς ευνομίας όλες οι φυλές.
Ο Υποστράτηγος Κων/νος Μαζαράκης εισέρχεται στο Διδυμότειχο την 15η Μαΐου 1920
“-Ευγνωμόνως και με συγκίνησιν δέχομαι τας εκδηλώσεις ενθουσιασμού από την λυρικήν Βυζαντινήν πόλιν του Διδυμοτείχου, αι οποίαι σφραγίζουν δια παντός περίοδον πέντε αιώνων πένθους και σκληράς δουλείας. Ο Ελληνικός στρατός δεν εισέρχεται ως κατακτητής, αλλ’ ως ελευθερωτής πάντων ανεξαρτήτως φυλής και θρησκεύματος….
Ζήτω η Μεγάλη Ελλάς!
Ζήτω το ελεύθερον Διδυμότειχον! ”
(Υποστράτηγος Κωνσταντίνος Μαζαράκης, Διοικητής Μεραρχίας Ξάνθης)
Ουρανομήκεις κραυγές κάλυψαν τους λόγους του Μαζαράκη, ο οποίος στη συνέχεια πορεύθηκε προς τη Μητρόπολη του Αγίου Αθανασίου, όπου τελέστηκε η πρώτη επίσημη δοξολογία, για την είσοδο του Στρατού μας στην ιστορική πόλη. Το μαύρο κεφάλαιο των 559 χρόνων σκλαβιάς ήταν πια παρελθόν!
Περισσότερο φωτογραφικό υλικό μπορείτε να δείτε εδώ!
(*Ευχαριστούμε θερμά τον κ.Παντελή Αθανασιάδη για τα σημαντικά στοιχεία που διέσωσε μέσα από το πόνημά του “Ολίγα τινά περί την απελευθέρωση του Διδυμότειχου το 1920”)
