Κείμενο του Ιωάννη Α. Σαρσάκη (Καστροπολίτη). Απόσπασμα από την παρουσίαση που πραγματοποιήθηκε στις 29 Μαΐου 2015 με θέμα την άλωση της Κωνσταντινούπολης, στα πλαίσια των εορταστικών εκδηλώσεων «Παλαιολόγεια 2015».
Το Κάστρο του Μυστρά.
Το 1349 ο αυτοκράτορας Ιωάννης ΣΤ΄ Καντακουζηνός, αποστέλλει το δευτερότοκο γιο του τον Μανουήλ στην Πελοπόννησο. Αυτός ήταν ο πρώτος δεσπότης (κυβερνήτης) του Μυστρά (1348-1380). Το 1380 πεθαίνει ο Μανουήλ και τον διαδέχεται ο αδελφός του Ματθαίος (1380-1383) και ακολούθως ο Δημήτριος (δευτερότοκος γιος του Ματθαίου 1383-1384). Στη συνέχεια όλοι οι δεσπότες θα ανήκουν στην οικογένεια των Παλαιολόγων, με πρώτο το Θεόδωρο Α΄ (1384-1407), αδελφό του αυτοκράτορα Μανουήλ Β’ Παλαιολόγου και μετά από αυτόν το Θεόδωρο Β΄ (1407-1443), δευτερότοκο γιο του Μανουήλ Β΄. Το Θεόδωρο Β΄ διαδέχθηκε ο αδελφός του Κωνσταντίνος(1443-1449) και αυτόν οι αδελφοί του Θωμάς και Δημήτριος μέχρι το 1460. Την εποχή αυτή το δεσποτάτο εξουσιάζει σχεδόν όλη την Πελοπόννησο.
Καντακουζηνοί και Παλαιολόγοι, άφησαν ανεξίτηλα το στίγμα τους, πρώτα στο Διδυμότειχο και στη συνέχεια στο Μυστρά. Για το λόγο αυτό μπορούμε να εντοπίσουμε κοινά σημεία για τις δύο Καστροπολιτείες :
Α΄. Και τις δύο τις χαρακτηρίζει ένα έντονο Βυζαντινορωμαίικο υπόβαθρο με κάστρα, εκκλησίες και με σημαντικές προσωπικότητες της υστεροβυζαντινής περιόδου που δραστηριοποιήθηκαν σ΄ αυτές.
Β΄. Όπως προαναφέραμε πρώτος δεσπότης του Μυστρά ήταν ο γιος του Ιωάννη Καντακουζηνού, ο Μανουήλ και δεύτερος ο Ματθαίος, αρά βλέπουμε πως η οικογένεια των Καντακουζηνών διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στην περιοχή του Μυστρά όπως βεβαίως και του Διδυμοτείχου, καθώς ο Ι. Καντακουζηνός έζησε με την οικογένειά του στο κάστρο μας το οποίο παρεχώρησε στο γιο του Ματθαίο όταν εγκαταστάθηκε ως αυτοκράτορας στην Πόλη. Τα επόμενα χρόνια ο Ματθαίος μετά το θάνατο του αδελφού του Μανουήλ πήρε τη θέση του ως Δεσπότης του Μυστρά.
Το Κάστρο του Διδυμοτείχου.
