Εκεί στο σιδηροδρομικό σταθμό του ιστορικού Όριεντ Εξπρές στην άκρη του χωριού Πύθιο, εκεί που κάποτε έσφυζε από ζωή, συναντάμε ένα μνημείο με ανηρτημένες την Ελληνική και την Γαλλική σημαία, εντός μικρού περιβόλου πλαισιωμένου από μαρμάρινες κολόνες.
Στο επάνω μέρος του αναγράφεται στην Γαλλική γλώσσα «Εις τους πεσόντες του 45ου Συντάγματος Πεζικού εν έτει 1918». Ενώ στη βάση του μνημείου, μεταξύ δύο εκρυγνυόμενων βομβίδων είναι σκαλισμένο το έμβλημα της Γαλλικής Δημοκρατίας και κάτωθεν αυτού εν συντομία αναγράφεται «Εις ανάμνηση των ενδόξων νεκρών του 1918 του 45ου Συντάγματος Πεζικού Γαλλίας, κατασκευάσθηκε το παρόν μνημείο σύμφωνα με τις εντολές του Αντισυνταγματάρχη ΚΛΕΜΕΝΤ και του Συνταγματάρχη ΡΙΚΑΡΝΤ και ΧΟΥΓΚΣ, με την άφιξη στα Βουλγαρο – Τουρκικά Σύνορα στις 31 Οκτωβρίου συμμετέχοντας στις επιχειρήσεις κατά της Τουρκίας με τους Συμμάχους.»
Το υπόψη Σύνταγμα είχε μεταφερθεί στην Θεσσαλονίκη από το 1916 και το επόμενο έτος έλαβε μέρος στη μάχη του Σκρα. Ο Αντισυνταγματάρχης ΚΛΕΜΕΝΤ (κατόπιν Συνταγματάρχης) ήταν Διοικητής του 45ου Συντάγματος Πεζικού από το 1918.
Έμβλημα του 45ου Συντάγματος Πεζικού της Γαλλίας
Το μνημείο αποτελεί την απτή απόδειξη της εγκατάστασης του Γαλλικού Στρατού στην περιοχή κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο στο πλαίσιο της κατάληψής της από τους συμμάχους της Αντάντ. Τοποθετήθηκε to 1919 “εσκεμμένα” στο συγκεκριμένο σημείο, ώστε να είναι εμφανές από τους Ευρωπαίους επιβάτες του Όριεντ Εξπρές που σταματούσαν στο σταθμό.
Στο Γαλλικό μνημείο κατά καιρούς πραγματοποιούνται εκδηλώσεις μνήμης σε συνεργασία του Δήμου Διδυμοτείχου με την Πρεσβεία της Γαλλίας στην Ελλάδα, σε ένδειξη τιμής για τα Γαλλικά συμμαχικά στρατεύματα που εγκαταστάθηκαν στην περιοχή την συγκεκριμένη περίοδο.
Κείμενο: Ευάγγελος Σ. Σοβαράς (Καστροπολίτης)
